زایمان یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین تجربه‌های زندگی هر زن است که همراه با درد و استرس فراوانی است. در سال‌های اخیر، روش‌های متنوعی برای کاهش درد و افزایش راحتی مادران در هنگام زایمان ایجاد شده که یکی از آن‌ها زایمان در آب است. این روش با قرار دادن مادر در آب گرم به کاهش درد و آرامش بیشتر کمک می‌کند و می‌تواند تجربه‌ای طبیعی‌تر و کم‌تنش‌تر برای مادر و نوزاد فراهم کند. در این مقاله به بررسی دقیق‌تر زایمان در آب، مراحل انجام آن، نکات ایمنی و اینکه چه کسانی برای این روش مناسب‌ترند، خواهیم پرداخت.
زایمان آب چیست ؟
زایمان در آب به نوعی زایمان گفته می‌شود که در آن حداقل بخشی از فرآیند زایمان طبیعی یا خود وضع حمل در حوضچه‌ای پر از آب گرم انجام می‌گیرد. این روش می‌تواند در محیط‌های مختلفی مانند بیمارستان، مراکز تخصصی مامایی صورت بگیرد و در طول این فرایند، ماما، همراه مادر هستند تا مراقبت‌های لازم انجام بگیرد. در برخی کشورها مانند ایالات متحده، این روش در برخی بیمارستان‌ها و مراکز زایمان به عنوان یک گزینه مدرن و کم‌درد برای مادران معرفی شده است.
مزایای زایمان در آب
زایمان در آب به عنوان روشی موثر برای کاهش درد و افزایش راحتی مادران شناخته شده است که فواید متعددی را در روند زایمان به همراه دارد.
- کاهش چشمگیر درد زایمان
- کاهش نیاز به استفاده از بی‌هوشی یا داروهای مسکن
- امکان کوتاه‌تر شدن مدت زمان زایمان
- افزایش احساس آرامش و کاهش استرس مادر
- بهبود جریان خون و کاهش فشار در عضلات
- ایجاد محیطی طبیعی‌تر و راحت‌تر برای مادر و نوزاد
مراحل زایمان در آب چگونه است؟
زایمان در آب عمدتاً در دو مرحله اصلی انجام می‌شود که هر مرحله ویژگی‌ها و نکات خاص خود را دارد. استفاده از آب گرم در مرحله اول زایمان می‌تواند به کاهش درد و افزایش آرامش مادر کمک کند. این مرحله از آغاز انقباضات تا باز شدن کامل دهانه رحم ادامه دارد. بودن در آب به مادر این امکان را می‌دهد که راحت‌تر حرکت کند و کنترل بهتری روی فرآیند زایمان داشته باشد. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که آب ممکن است به کاهش احتمال پارگی‌های شدید واژن و بهبود جریان خون به رحم کمک کند، هرچند نتایج هنوز قطعی نیستند.
اما در مرحله دوم زایمان، زمانی که دهانه رحم کاملاً باز شده و مادر باید برای به دنیا آمدن نوزاد زور بزند، نگرانی‌ها درباره ایمنی آن بیشتر می‌شود. بسیاری از پزشکان معتقدند که اطلاعات کافی برای تایید ایمنی کامل این روش در این مرحله وجود ندارد و بهتر است مادر از آب خارج شود تا در صورت بروز هر مشکل احتمالی، انتقال سریع به مراقبت‌های اورژانسی امکان‌پذیر باشد. ممکن است باقی ماندن در آب هنگام نیاز به اقدامات اورژانسی مانند سزارین می‌تواند خطرناک باشد، زیرا زمان اضافی برای خارج کردن مادر از آب ممکن است مشکل ایجاد کند.
این معمولاً برای مرحله اول زایمان توصیه می‌شود و در مرحله دوم، بسته به شرایط، ممکن است لازم باشد مادر از آب خارج شود تا ایمنی او و نوزاد حفظ گردد.
آیا زایمان در آب خطرناک است؟
زایمان در آب معمولاً برای بسیاری از مادران روشی امن و آرام‌بخش به شمار می‌رود، اما همانند هر روش دیگر، خطرات و عوارض احتمالی نیز وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند. آگاهی از این خطرات به مادران و کادر درمان کمک می‌کند تا تصمیمی آگاهانه‌تر درباره انتخاب این روش بگیرند. خطرات احتمالی آن شامل موارد زیر است:
- احتمال انتقال عفونت به مادر یا نوزاد در صورت رعایت نکردن کامل نکات بهداشتی
- پاره شدن ناگهانی بند ناف قبل از تولد نوزاد
- نوسانات دمایی که ممکن است باعث افزایش یا کاهش بیش از حد دمای بدن نوزاد شود
- خطر ورود آب به مجاری تنفسی نوزاد و ایجاد مشکلات تنفسی
- احتمال بروز تشنج یا مشکلات تنفسی در نوزاد بلافاصله پس از تولد
با توجه به این موارد، انتخاب محل و شرایط مناسب برای زایمان در آب و نظارت دقیق از اهمیت بالایی برخوردار است.
آیا شما کاندید مناسبی برای زایمان در آب هستید؟
زایمان در آب برای بسیاری از مادران روشی آرام‌بخش و موثر است، اما همه زنان باردار نمی‌توانند از این روش استفاده کنند. برخی شرایط و عوامل وجود دارند که ممکن است انجام آن را برای شما نامناسب یا حتی خطرناک کنند. برای این کار به بهترین مرکز مامایی در تهران مراجعه کنید.
کاندیدای مناسب آن معمولاً زنانی هستند که بارداری طبیعی و بدون عارضه دارند، نوزاد در موقعیت مناسب قرار گرفته و شرایط سلامتی مادر و جنین پایدار است.
اما اگر شما یکی از شرایط زیر را دارید، بهتر است از زایمان در آب صرف‌نظر کنید:
- سن کمتر از ۱۷ سال یا بالای ۳۵ سال
- داشتن بیماری‌هایی مانند پره‌اکلامپسی یا دیابت بارداری
- حاملگی دوقلو یا چندقلو
- قرار گرفتن نوزاد در وضعیت بریچ (قرارگیری به صورت نشسته)
- زایمان زودرس یا نوزاد نارس
- داشتن نوزادی با وزن بسیار بالا
- وجود عفونت در مادر
در این شرایط، انتخاب روش‌های زایمان دیگر که تحت نظارت کامل ماما انجام می‌شوند، ایمنی بیشتری برای مادر و نوزاد فراهم می‌کند.
نکاتی که باید قبل از زایمان در آب بدانید
اگر قصد دارید زایمان در آب را تجربه کنید، بهتر است از ماه‌های ابتدایی بارداری تحقیقات و هماهنگی‌های لازم را انجام دهید تا مطمئن شوید این روش برای شما امکان‌پذیر و ایمن است. انتخاب محل مناسب و اطلاع از شرایط، نقش مهمی در موفقیت این نوع زایمان دارد.
- حتماً با ماما مشورت کنید تا مطمئن شوید مرکز درمانی شما این خدمات را ارائه می‌دهد و چه فرد یا تیمی مسئول مدیریت زایمان شما خواهد بود.
- در صورتی که بیمارستان محل زایمان شما این امکان را ندارد، ممکن است نیاز باشد به مرکز تخصصی مامایی مراجعه کنید یا شرایط انجام زایمان در خانه را بررسی کنید.
- وجود یک فرد متخصص، دارای مجوز و باتجربه در کنار شما ضروری است و این فرد باید تحت حمایت و هماهنگی ماما قرار داشته باشد.
- رعایت کامل اصول بهداشتی و اطمینان از تمیز بودن وان و محیط اطراف از اهمیت بالایی برخوردار است.
- کنترل عفونت باید در تمام مراحل انجام شود تا از انتقال بیماری به مادر یا نوزاد جلوگیری شود.
- نظارت مداوم بر وضعیت مادر و جنین در هنگام حضور در وان باید انجام شود و در صورت لزوم، برنامه مشخصی برای خروج فوری مادر از آب وجود داشته باشد.
- دمای آب باید بین ۳۶ تا ۳۷.۵ درجه سانتی‌گراد تنظیم شود تا برای مادر و جنین شرایط ایمن ایجاد کند.
- نوشیدن آب کافی در طول زایمان ضروری است تا بدن دچار کم‌آبی نشود.
توجه داشته باشید که ورود زودهنگام به وان می‌تواند روند زایمان را کندتر کند، بنابراین باید زمان مناسب برای ورود به آب را با نظر متخصص انتخاب کنید.
در نهایت
مرکز تخصصی مامایی نیلو معظمی یکی از معتبرترین مراکز ارائه خدمات تخصصی بارداری و زایمان در محیطی ایمن و حرفه‌ای است. این مرکز، تلاش می‌کند تا مادران باردار در تمامی مراحل بارداری، زایمان و پس از آن، بهترین مراقبت‌ها را دریافت کنند.
یکی از خدمات ویژه این مرکز، ارائه زایمان در آب در محیطی کاملاً بهداشتی و تحت نظارت مستقیم کادر درمان است. در مرکز نیلو معظمی، تمام استانداردهای ایمنی، کنترل عفونت و نظارت مستمر رعایت می‌شود تا مادران بتوانند با آرامش و اطمینان خاطر این تجربه متفاوت را داشته باشند.
اگر به‌دنبال تجربه‌ای طبیعی، کم‌درد و همراه با آرامش در طول زایمان هستید، مرکز تخصصی مامایی نیلو معظمی می‌تواند انتخابی ایده‌آل برای شما باشد. مشاوره‌های تخصصی، تجهیزات به‌روز و همراهی تیم حرفه‌ای، از جمله مزایای این مرکز برای مادران باردار است.
