زایمان سزارین یکی از روش‌های متداول تولد نوزاد است که امروزه در کنار زایمان طبیعی، به عنوان گزینه‌ای رایج در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، نوزاد از طریق برشی در ناحیه شکم به دنیا می‌آید. گرچه زایمان سزارین در گذشته تنها در شرایط اورژانسی یا برای نجات جان مادر و جنین به کار می‌رفت اما امروزه به دلایل گوناگونی مانند شرایط پزشکی، ترجیح مادر یا توصیه پزشک، به صورت برنامه ریزی شده نیز انجام می‌شود.
آشنایی با زایمان سزارین با علت پزشکی
زایمان سزارین یک روش جراحی است که طی آن نوزاد از طریق برش جراحی در شکم و رحم مادر به دنیا می‌آید، نه از راه طبیعی و واژینال. این نوع زایمان زمانی انجام می‌شود که زایمان طبیعی خطرناک باشد یا به دلایل پزشکی نتواند به صورت ایمن انجام شود.
علل پزشکی شامل موارد متعددی است که از جمله مهم‌ترین آن ها می‌توان به وضعیت نامناسب جنین مثل قرار گرفتن در وضعیت بریچ یا عرضی، مشکلات جفت مانند جفت سرراهی، بزرگ بودن بیش از حد جنین نسبت به لگن مادر، عدم پیشرفت زایمان یا توقف آن اشاره کرد. همچنین در مواردی که مادر قبلا سزارین داشته باشد و پزشک تشخیص دهد زایمان طبیعی خطرناک خواهد بود، سزارین انتخاب می‌شود. هدف از انجام آن، حفظ سلامت مادر و نوزاد است و این روش به عنوان یک جایگزین ایمن و موثر در شرایط خاص پزشکی به کار می‌رود.
زایمان سزارین
مزایای زایمان سزارین
زایمان سزارین مزایای خاصی دارد که در شرایط پزشکی خاص و یا بنا به دلایل مشخص، بهترین گزینه برای مادر و نوزاد است. از جمله مهم‌ترین مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- کاهش خطر برای نوزاد در موارد پیچیده: وقتی که جنین در وضعیت نامناسب قرار دارد یا مشکلاتی مثل کمبود اکسیژن وجود دارد، زایمان سزارین نوزاد را از خطرات احتمالی زایمان طبیعی محافظت می‌کند.
- مناسب برای مادرانی که زایمان طبیعی برایشان خطرناک است: برخی مشکلات پزشکی مادر مانند بیماری قلبی، فشار خون بالا، مشکلات جفت یا عفونت های خاص، زایمان طبیعی را خطرناک می‌کند و سزارین گزینه ایمن تری است.
- جلوگیری از آسیب به ناحیه پرینه: در این روش، احتمال آسیب دیدگی بافت های اطراف واژن و پرینه کاهش می‌یابد.
- قابلیت برنامه ریزی: برخلاف زایمان طبیعی که زمان آن قابل پیش‌بینی نیست، سزارین را می‌توان برنامه ریزی کرد که برای مادرانی که نیاز به کنترل بیشتر دارند، مفید است.
- کاهش برخی عوارض زایمان طبیعی: در مواردی مانند زایمان طولانی، فشار زیاد روی جنین و مادر یا پارگی غیرطبیعی رحم، زایمان سزارین از عوارض جدی جلوگیری می‌کند.
زایمان سزارین چه عوارضی دارد؟
زایمان سزارین مانند هر جراحی دیگری عوارض و خطراتی به همراه دارد که مهم است، مادران پیش از انجام آن از آن ها آگاه باشند. برخی از عوارض شایع عبارتند از:
- عفونت: احتمال عفونت در محل برش جراحی، رحم یا سایر نواحی داخلی وجود دارد که نیاز به درمان دارویی یا حتی اقدامات بیشتر خواهد داشت.
- خونریزی بیشتر: نسبت به زایمان طبیعی، میزان خونریزی در زایمان سزارین بیشتر است و در موارد نادر نیاز به انتقال خون می‌باشد.
- درد و طولانی تر بودن دوران نقاهت: بعد از سزارین، به دلیل جراحی شکم و رحم، درد بیشتری احساس می‌شود و مدت زمان بهبودی و بازگشت به فعالیت های روزمره طولانی تر است.
- ایجاد چسبندگی داخلی: جراحی شکمی باعث ایجاد چسبندگی در داخل شکم می‌شود که در آینده منجر به مشکلاتی مانند درد مزمن یا مشکلات باروری می‌شود.
- خطرات بیهوشی: در صورت استفاده از بیهوشی عمومی یا بی حسی نخاعی، عوارضی مانند سرگیجه، سردرد یا واکنش های حساسیتی رخ می‌دهد.
- مشکلات تنفسی برای نوزاد: در برخی موارد، نوزادان متولد شده با این روش مشکلات موقتی در تنفس دارند، زیرا در زایمان طبیعی فشار روی قفسه سینه نوزاد باعث خارج شدن مایع از ریه ها می‌شود که در سزارین این اتفاق کمتر رخ می‌دهد.
- عوارض برای بارداری‌های بعدی: سزارین ریسک مشکلاتی مانند پارگی رحم، جفت سرراهی و مشکلات رشد جنین در بارداری های بعدی را افزایش می‌دهد.
چه افرادی باید به جای زایمان طبیعی از زایمان سزارین استفاده کنند؟
برخی شرایط پزشکی وجود دارد که در آن ها زایمان طبیعی برای مادر یا نوزاد خطرناک است و انجام زایمان از طریق سزارین ضروری می‌شود. این شرایط عبارتند از:
- قرارگیری نامناسب جنین: اگر جنین در رحم در وضعیت بریچ یا عرضی باشد و امکان چرخش برای زایمان طبیعی وجود نداشته باشد، سزارین لازم است.
- مشکلات جفت: مانند جفت سرراهی که جفت به طور کامل یا جزئی جلوی دهانه رحم را گرفته و مانع خروج طبیعی جنین می‌شود. همچنین جدا شدن زودرس جفت که باعث خونریزی شدید می‌شود.
- تنگی یا ناهنجاری لگن مادر: اگر شکل یا اندازه لگن مادر به گونه ای باشد که جنین نتواند از آن عبور کند، زایمان طبیعی غیرممکن یا خطرناک است.
- عوارض مربوط به جنین: مانند مشکلات ضربان قلب جنین، وجود اختلالات مادرزادی یا سایر شرایطی که سلامت نوزاد را در زایمان طبیعی تهدید می‌کند.
- زایمان طولانی و عدم پیشرفت: اگر روند زایمان طبیعی به مدت طولانی متوقف شود و جنین در رحم باقی بماند، احتمال خطر برای هر دو افزایش می‌یابد و سزارین ضروری می‌شود.
- بارداری چندقلویی: در برخی موارد دوقلو یا چندقلویی که وضعیت جنین ها مناسب زایمان طبیعی نیست یا یکی از جنین ها در وضعیت نامناسب قرار دارد، سزارین انجام می‌شود.
- مشکلات سلامتی مادر: بیماری های خاص مانند فشار خون بالا، مشکلات قلبی، دیابت کنترل نشده، بیماری های عفونی فعال و مشکلات مربوط به جراحی های قبلی رحم مانند سابقه سزارین قبلی یا جراحی رحم که زایمان طبیعی را خطرناک می‌سازد.
- پارگی رحم: در مادرانی که سابقه جراحی رحم دارند، احتمال پارگی رحم در زایمان طبیعی وجود دارد که جان مادر و نوزاد را تهدید می‌کند و سزارین ضرورت پیدا می‌کند.
زایمان سزارین چگونه است؟
زایمان سزارین تحت بی‌حسی از کمر انجام می‌شود تا مادر در هنگام عمل هوشیار باشد اما درد نداشته باشد. ابتدا پزشک یک برش افقی کوچک در ناحیه پایین شکم ایجاد می‌کند، سپس برشی در دیواره رحم می‌زند تا به جنین دسترسی پیدا کند. بعد از باز کردن رحم، نوزاد به آرامی خارج شده و فورا به تیم پزشکی برای ارزیابی و مراقبت داده می‌شود. پس از تولد نوزاد، جفت خارج شده و برش های ایجاد شده در رحم و پوست با دقت بخیه زده می‌شوند.
زایمان سزارین چقدر طول می کشد؟
مدت زمان روند آن بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه است. این زمان شامل ایجاد برش های لازم، خارج کردن نوزاد و بستن محل جراحی می‌شود. البته بسته به شرایط مادر و نوزاد و پیچیدگی جراحی، این مدت کمی کوتاه یا طولانی می‌شود.
درد زایمان سزارین بیشتر است یا درد زایمان طبیعی؟
درد زایمان طبیعی در طول فرآیند تولد بیشتر و شدید احساس می‌شود، زیرا شامل انقباضات رحم و فشار زیاد روی بدن مادر است که ساعت‌ها طول می‌کشد. در مقابل، زایمان سزارین به دلیل انجام جراحی تحت بی‌حسی، در حین عمل درد مستقیم احساس نمی‌شود، اما درد بعد از جراحی و دوران نقاهت تا چند روز و حتی تا یک هفته ادامه دارد و شدت آن به مراقبت های پس از عمل بستگی دارد. به طور کلی، درد زایمان طبیعی در حین تولد نوزاد بیشتر است، ولی درد بعد از آن طولانی تر است.
زایمان سزارین چند هفته است؟
معمولا زایمان سزارین در هفته های ۳۹ تا ۴۰ بارداری انجام می‌شود، یعنی زمانی که جنین به طور کامل رشد کرده و آماده تولد است. در برخی موارد پزشکی خاص، پزشک تصمیم می‌گیرد که زودتر از این زمان سزارین انجام شود تا سلامت مادر یا نوزاد حفظ شود. به طور کلی، هدف این است که زایمان سزارین زمانی انجام شود که نوزاد به اندازه کافی رسیده باشد و بدون مشکل بتواند خارج شود.
در مرکز مامایی نیلو معظمی زایمان سزارین انجام می‌شود؟
در مرکز مامایی نیلو معظمی زایمان سزارین تنها در مواردی که علت پزشکی وجود داشته باشد نیز انجام می‌شود. این مرکز با رعایت کامل اصول پزشکی و تحت نظر تیم متخصص، زایمان سزارین را برای مادرانی که شرایط خاص پزشکی دارند و زایمان طبیعی برای آن‌ها خطرناک است، انجام می‌دهد. هدف اصلی مرکز حفظ سلامت مادر و نوزاد است و بنابراین سزارین تنها زمانی انجام می‌شود که از نظر پزشکی ضروری باشد.
